در دوران بارداری، رحم مادر به مثابه یک دنیای کوچک و امن برای جنین در حال رشد است. در این دنیای شگفت‌انگیز، نه تنها مواد مغذی و اکسیژن از طریق بند ناف به جنین می‌رسد، بلکه عوامل محیطی نیز می‌توانند بر رشد و تکامل او تأثیر بگذارند. موسیقی به عنوان یکی از این عوامل، می‌تواند نقشی شگفت‌انگیز در تحریک رشد مغز جنین ایفا کند. موسیقی از دسته علومی است که تاثیرات شگفت‌انگیزی بر انسان‌ها داشته و از جمله این تاثیرات، بر رشد مغز جنین است. در این مقاله که توسط تیم سلامتیت گردآوری شده است، به بررسی علمی تاثیرات موسیقی بر رشد مغز جنین می‌پردازیم.
تاثیرات مثبت موسیقی بر جنین:
تحقیقات نشان داده‌اند که موسیقی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر رشد مغز جنین داشته باشد. در طول دوره‌های مختلف بارداری، جنین درحال توسعه قرار دارد و محیط پیرامونی، از جمله صداهای محیط، می‌تواند بر رشد و توسعه اعضای حسی و عقلانی تأثیر بگذارد. در این زمینه، موزیک به عنوان یک عامل مؤثر مورد مطالعه قرار گرفته است.
همچنین تحقیقات علمی نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی آرامبخش و غیرتند تأثیرات مثبتی بر رشد مغز جنین می‌گذارد. برخی از این تأثیرات عبارتند از:
-
تحریک حواس جنین: موزیک می‌تواند حواس حسی جنین را تحریک کند و به ایجاد اتصالات عصبی و توسعه حس‌های مختلف کمک کند.
-
تأثیرات امواج موسیقی: امواج موسیقی، به ویژه امواج آرامبخش، می‌توانند بر فعالیت‌های مغزی جنین تأثیر بگذارند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از امواج موسیقی می‌توانند فعالیت‌های مغزی را تنظیم کرده و به توسعه سلول‌های عصبی کمک کنند.
1. افزایش هوش و حافظه:
تحقیقات علمی نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در دوران بارداری، می‌تواند هوش و حافظه نوزاد را در آینده افزایش دهد. در یک مطالعه، نوزادانی که در دوران بارداری در معرض موزیک کلاسیک قرار گرفته بودند، در سن 3 سالگی در مقایسه با سایر نوزادان، در تست‌های هوش و حافظه عملکرد بهتری داشتند.
2. تقویت مهارت‌های زبانی:
گوش دادن به موسیقی، به خصوص موزیک با کلام، می‌تواند رشد مهارت‌های زبانی نوزاد را در آینده تحریک کند. در یک مطالعه، نوزادانی که در دوران بارداری در معرض موسیقی با کلام قرار گرفته بودند، در سن 18 ماهگی در مقایسه با سایر نوزادان، در درک و تولید زبان عملکرد بهتری داشتند.
3. ایجاد پیوند عاطفی:
گوش دادن به موسیقی می‌تواند راهی برای ایجاد پیوند عاطفی بین مادر و جنین باشد. در یک مطالعه، مادرانی که در دوران بارداری به طور منظم به موزیک گوش می‌دادند، پس از تولد نوزاد، با او تعامل بیشتری داشتند و ارتباط عاطفی قوی‌تری با او برقرار می‌کردند.
4. تقویت سیستم شنیداری:
- در دوران بارداری، جنین با شنیدن موسیقی در سه ماهه دوم، سیستم شنیداری خود را تقویت می‌کند.
- حافظه بلند مدت در مغز جنینی که در معرض شنیدن موسیقی قرار دارد، بوجود می‌آید.
- فعالیت مغزی کودکان در زمان پخش موسیقی قوی‌تر است.
5. توسعه شنوایی:
گوش دادن به موسیقی در دوران بارداری نه تنها اثر آرامبخش و نشاط بخشی بر روی زن باردار دارد، بلکه تاثیر مثبتی بر جنین نیز دارد.
در حدود هفته 16 تا 18 بارداری، کوچولو اولین صدای خود را می شنود.
در هفته 24، گوش‌های جنین به سرعت شروع به رشد می‌کنند و نشان داده شده است که نوزادان در چند ماه آخر بارداری سر خود را در پاسخ به صداها و سر و صدا می‌چرخانند.
نوزاد متولد نشده می‌تواند صدای مادر، زبان مادری، الگوهای کلمات و قافیه‌های او را تشخیص دهد.
- قرار گرفتن در معرض موسیقی در دوران بارداری، توسعه شنوایی جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- این تأثیر تا چهار ماهگی نیز مشاهده می‌شود.
- بیست و هفتمین هفته بارداری تا شش ماهگی، در گسترش سیستم شنوایی بسیار مهم است
تاثیرات موسیقی بر مادران باردار:
- کاهش استرس و اضطراب: موسیقی می تواند به آرامش ذهن و بدن مادر کمک کند و استرس و اضطراب را که در دوران بارداری شایع است، کاهش دهد. موسیقی می‌تواند هورمون کورتیزول (هورمون استرس) را در مادر و جنین کاهش دهد و به آرامش و سلامت روان آنها کمک کند. در یک مطالعه، مادرانی که در دوران بارداری به موزیک آرامش‌بخش گوش می‌دادند، در مقایسه با سایر مادران، اضطراب و افسردگی کمتری را تجربه می‌کردند.
- کاهش درد زایمان: مطالعات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در حین زایمان می تواند به کاهش درد و اضطراب مادر کمک کند.
- بهبود خلق و خو: موسیقی می‌تواند به بهبود خلق و خو و افزایش روحیه مادر کمک کند.
- کاهش فشار خون: موسیقی می‌تواند به کاهش فشار خون مادر کمک کند.
راهکارهای عملی برای استفاده از موسیقی در دوران بارداری:
1. انتخاب موسیقی مناسب:
- موزیک‌های آرام و ملایم مانند موزیک کلاسیک، لالایی‌ها و موسیقی طبیعت برای دوران بارداری مناسب‌تر هستند.
- از گوش دادن به موسیقی‌های بلند و پر سر و صدا که می‌توانند برای جنین مضر باشند، خودداری کنید.
- به علایق خود توجه کنید و موسیقی‌ای را انتخاب کنید که از آن لذت می‌برید.
2. زمان مناسب برای گوش دادن به موسیقی:
- بهترین زمان برای گوش دادن به موسیقی، زمانی است که مادر احساس آرامش می‌کند.
- می‌توانید در طول روز، به خصوص قبل از خواب، به مدت 15 تا 30 دقیقه به موزیک گوش دهید.
3. روش‌های مختلف استفاده از موسیقی:
- گوش دادن به موسیقی از طریق هدفون
- گوش دادن به موزیک از طریق بلندگوهای باکیفیت
- شرکت در کنسرت‌های موسیقی آرامش‌بخش
موسیقی‌های مناسب برای دوران بارداری:
- موسیقی‌های کلاسیک: باخ، موتزارت، بتهوون، شوپن
- موسیقی‌های لالایی: لالایی‌های ایرانی، لالایی‌های ملل
- موسیقی‌های طبیعت: صدای باران، صدای امواج دریا، صدای جنگل
نتیجه‌گیری:
گوش دادن به موسیقی در دوران بارداری، فواید بی‌شماری برای مادر و جنین دارد. موزیک می‌تواند هوش و حافظه جنین را افزایش دهد، مهارت‌های زبانی او را تقویت کند، استرس و اضطراب مادر را کاهش دهد و به ایجاد پیوند عاطفی بین مادر و جنین کمک کند. به یاد داشته باشید که گوش دادن به موسیقی در دوران بارداری یک تجربه شخصی است. آنچه برای یک مادر مفید است ممکن است برای مادر دیگر مفید نباشد. به بدن خود گوش دهید و آنچه را که برای شما و جنینتان بهتر است انتخاب کنید.
نکات مهم:
- قبل از استفاده از موسیقی در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شما و جنینتان مطمئن شوید.
- به واکنش‌های جنین در هنگام گوش دادن به موسیقی توجه کنید. اگر جنین بی‌قرار شد، موزیک را متوقف کنید.
با انتخاب موسیقی مناسب و گوش دادن به آن در زمان‌های مناسب، می‌توانید به رشد و تکامل بهتر جنین خود کمک کنید و از این دوران شگفت‌انگیز لذت بیشتری ببرید.
پرسش و پاسخ درباره تاثیرات موسیقی بر رشد مغز جنین:
1. از چه زمانی می‌توان برای جنین موسیقی پخش کرد؟
از نظر علمی، از هفته 18 بارداری که گوش جنین به طور کامل شکل گرفته است، می‌توان برای او موزیک پخش کرد.
2. چه نوع موزیک‌هایی برای جنین مناسب هستند؟
موسیقی‌های آرام و ملایم مانند موزیک کلاسیک، لالایی‌ها و موسیقی طبیعت برای دوران بارداری مناسب‌تر هستند.
3. چه مدت در روز می‌توان برای جنین موسیقی پخش کرد؟
به طور کلی، 15 تا 30 دقیقه گوش دادن به موسیقی در روز برای جنین کافی است.
4. آیا گوش دادن به موسیقی می‌تواند باعث افزایش هوش جنین شود؟
تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در دوران بارداری می‌تواند هوش و حافظه جنین را در آینده افزایش دهد.
5. چه نوع موزیک‌هایی برای مادر باردار مضر هستند؟
موزیک‌های بلند و پر سر و صدا که می‌توانند باعث اضطراب و استرس در مادر شوند، برای دوران بارداری مضر هستند.
